Naam
Voorkomen Medicatie-Incidenten (VMI)
Afkorting
VMI
Beschrijving

Voorkomen Medicatie-Incidenten (VMI) is hét landelijk meldpunt voor medicatie-incidenten. Zowel zorgorganisaties als individuele zorgverleners kunnen medicatie-incidenten melden. VMI verzamelt en analyseert de meldingen op geaggregeerd niveau. Hierdoor worden risico’s in de zorgprocessen sneller zichtbaar dan op lokaal niveau. De risico’s die VMI signaleert worden primair teruggegeven aan zorgverleners. Dit gebeurt onder andere via Praktijkprikkels. Door kennis en informatie over incidenten anoniem te verspreiden en te voorzien van aanbevelingen hoe ze te voorkomen, leren zorgorganisaties en zorgverleners van elkaar. Gesignaleerde risico’s worden zo nodig ook gedeeld met branche- en beroepsorganisaties, CBG, Lareb, NICTIZ, VZVZ, IGJ en softwareleveranciers. Hiermee krijgen zij input om de patiëntenzorg veiliger te maken, bijvoorbeeld door aanpassing van richtlijnen en protocollen, ict-systemen en patiëntinformatie.

Gebruiksdoel

Risico's in medicatieprocessen in beeld brengen en delen zodat medicatieprocessen kunnen worden aangepast en de medicatieveiligheid toeneemt.

Operationeel
Ja
Contactgegevens publiek

Voorkomen Medicatie-Incidenten (VMI)
Churchilllaan 11
3527 GV Utrecht
Contactpersoon: RTGM Essink
Tel.: 0888800400
E-mail: info@ivm.nl Website:  https://www.medicijngebruik.nl/vmi

Brondata beschikbaar

Nee

Open data beschikbaar

Nee

Beheerder gegevensbron
Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM)
Eigenaar gegevensbron
Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM)
Actualisatiedatum
06-02-2024
Wettelijke verplichting
Nee
Type verplichting
  • Europese richtlijn
  • Vrijwillig
Welke wetten

Op dit moment nog op vrijwillige basis. In de eigen zorginstelling of praktijk melden van zorgincidenten is verplicht onder de WKKGZ.
Doormelden naar een landelijke database zoals VMI kent (nog) geen wettelijke basis maar wordt wel gestimuleerd door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Europese richtlijnen geven aan dat bijwerkingen, waaronder ook verstaan wordt procesafwijkingen die leiden tot schade aan de patiënt, centraal moeten worden gemeld.

Opdrachtgever(s)
  • Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
  • College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG)
  • Zorginstellingen
  • Zorgverleners
  • Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP)
  • Nederlandse Vereniging van Ziekenhuis Apothekers (NVZA)
Belangrijkste financier(s)
  • Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
  • College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG)
  • Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP)
  • Nederlandse Vereniging van Ziekenhuis Apothekers (NVZA)
Financier is overheid
Ja
Financiering gegevensbron

Overheid (gedeeltelijk) en daarnaast de beroepsorganisatie van apothekers: de KNMP

Type gegevensverzameling
Medicatie-incidenten
Gekoppelde categorieën
  • Eerstelijns zorg
  • Genees- en hulpmiddelen
  • Verpleging en verzorging
  • Ziekenhuiszorg
Geografische dekking
Risico’s die gemeld zijn door organisaties en zorgprofessionals in Nederland worden teruggekoppeld naar zorgverleners in Nederland. VMI is lid van International Medication Safety Network (IMSN). Gesignaleerde risico’s worden ook met IMSN gedeeld.
Eenheden in de gegevens

De eenheden in de gegevens zijn:

Patiënten, zorginstellingen, praktijken en zorgverleners.

De respondenten zijn:

Verzorgenden, huisartsen, verpleegkundigen, medisch specialisten, verpleegkundig specialisten en (ziekenhuis)apothekers

Methode van gegevensverzameling
Meldingen in bulkupload of API-koppeling vanuit incidentmeldingensysteem van de zorgaanbieder en individuele meldingen via de website.
Type persoon/instelling die de gegevensbron invult
  • (Ziekenhuis)Apothekers
  • Medisch specialisten
  • Huisartsen
  • Kwaliteitsmedewerkers
  • Verpleegkundigen
  • Verzorgenden
  • Verpleegkundig specialisten
Specialisme
Genees- en hulpmiddelen
Sector
Eerste-, tweede- en derdelijnszorg
Instelling of administratieve organisatie die gegevens aanlevert

Huisartsenpraktijken, ziekenhuizen, apotheken  Alle ziekenhuizen en vrijwel alle openbare apotheken in Nederland zijn aangesloten, alsmede sommige huisartsen en overige zorgverleners.

Eerste meetjaar
2006
Meest recente meetjaar
2023
Operationeel
Ja
Frequentie van aanleveren

Continu

Bijzonderheden

Methode gebruikt voor het verzamelen van gegevens:

“Doorzetten” al of niet via elektronische koppeling van medicatiegerelateerde meldingen / gegevens uit interne incident-registratiesystemen naar een landelijke database.

De belangrijkste variabelen zijn:

Geneesmiddelen, medicatieveiligheid, incidenten, calamiteiten en zorgprocessen.

Inhoudelijke bijzonderheden:

In een Europese richtlijn (2012) is gesteld dat het begrip bijwerkingen uitgebreid moet worden naar “alle negatieve effecten van behandeling met geneesmiddelen”. Dit betekent dat naast negatieve effecten van het product (“klassieke bijwerking”) ook negatieve effecten door procesfouten (incidenten) als bijwerking geregistreerd moeten worden waarna door gezamenlijke inspanning van zorgverleners en overheid (VWS – CBG) de risico’s gedempt moeten worden. Op 31 oktober 2016 is hiervoor een samenwerkingsovereenkomst getekend tussen CBG en Portaal voor Patiëntveiligheid (de voorloper van VMI) 

Informatie die geregistreerd wordt
Jaar Aantal Steekproefgrootte Responspercentage Dekkingsgraad
2019 Rond de 13.000 meldingen. De database bevat eind 2019 rond de 109.000 meldingen
2020 Rond de 15.000 meldingen. De database bevat eind 2020 rond de 124.000 meldingen
2022 Rond de 20.000 meldingen.
2023 Rond de 20.000 meldingen.
Beschikbaarheid gegevens
Nee
Voorwaarden beschikbaarheid

Melders stemmen vooraf in met het Privacyverklaring  van VMI.

Ter verbetering van de medicatieveiligheid deelt VMI geanonimiseerde meldingen en risico’s met branche- en beroepsorganisaties, CBG, Lareb, NICTIZ, VZVZ, IGJ en softwareleveranciers.  Meldingen kunnen ook gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek.

Meldingen worden gebruikt voor analyse op geaggregeerd niveau en voor het signaleren van risico´s. Geanonimiseerde meldingen kunnen tevens gebruikt worden als voorbeeld in de Praktijkprikkel.

Geaggregeerde gegevens uit de database zijn op te vragen middels een verzoek aan de manager van VMI. Aan het opvragen van gegevens zijn kosten verbonden waarbij rekening gehouden wordt met maatschappelijke meerwaarde en/of meerwaarde voor VMI

Beschikbaarheid gegevens online
Ja

Een deel van de informatie (op geaggregeerd niveau en hiermee volledig anoniem) is publiek beschikbaar via de website  https://www.medicijngebruik.nl/vmi.Dit zijn bijvoorbeeld de praktijkprikkels en nieuwsbrieven (=Praktijkprikkel Extra)

Contactgegevens publiek

Voorkomen Medicatie-Incidenten (VMI)
Churchilllaan 11
3527 GV Utrecht
Contactpersoon: RTGM Essink
Tel.: 0888800400
E-mail: info@ivm.nl Website:  https://www.medicijngebruik.nl/vmi

Beschikbare publicaties

Eens in de drie weken praktijkprikkels en artikelen, o.a voor Pharmaceutisch Weekblad) Zie hiervoor de website https://www.medicijngebruik.nl/vmi

Afnemers/gebruikers
  • Beroepsverenigingen
  • Brancheorganisaties
  • College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG)
  • Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), voorheen IGZ
  • Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
  • Organisaties als Lareb, VZVZ, NICTIZ
  • Softwareleveranciers
  • Zorgaanbieders
  • Zorginstellingen
Verwachte wijzigingen

De focus ligt nu op medicatie-gerelateerde meldingen. VMI ontvangt meldingen met name van apothekers en ziekenhuizen. VMI wil dit verbreden naar medicatie-incidenten afkomstig van alle zorgprofessionals en - organisaties. De praktijkprikkels worden met name gelezen door apothekers. VMI wil dit verbreden naar voorschrijvers en toedieners

Belangrijke wijzigingen in het verleden

Er zijn diverse pilots uitgevoerd in het kader van het verbreden van het type meldingen. Uiteindelijk is besloten dat VMI zich richt op medicatie-incidenten..