Naam
Voedselgerelateerde uitbraken
Beschrijving

Geregistreerd worden alle niet-anonieme meldingen van uitbraken van voedselinfecties en -vergiftigingen onderzocht door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en/of GGD-en met achtergrondinformatie over aantal zieken, klachten, incubatietijd, geconsumeerd voedsel, plaats van bereiding, onderzochte monsters en gevonden oorzaak. De resultaten zijn gebaseerd op de meldingen aan de NVWA en de wettelijk verplichte meldingen van voedselgerelateerde uitbraken door laboratoria en de behandelende artsen via de GGD-en in de meldingsapplicatie Osiris aan het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb) van het RIVM. Het RIVM analyseert en rapporteert deze gegevens jaarlijks.

Gebruiksdoel

Volgen van trends in meldingen van uitbraken van voedselinfecties en -vergiftigingen bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de GGD-en.

Operationeel
Ja
Contactgegevens publiek

RIVM
Centrum voor Infectieziektenbestrijding (CIb)
Afdeling EPI
Contactpersoon: mw I.H.M. Friesema
Tel.: 088 689 2071 / 06 2965 1372
Email: Ingrid.friesema@rivm.nl
Website RIVM over voedselinfecties

Brondata beschikbaar

Nee

Open data beschikbaar

Nee

Beheerder gegevensbron
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
Eigenaar gegevensbron
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
Actualisatiedatum
03-12-2024
Wettelijke verplichting
Ja
Type verplichting
Wettelijk
Welke wetten

Warenwet, Wet publieke gezondheid (GGD'en)

Opdrachtgever(s)
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)
Belangrijkste financier(s)
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)
Financier is overheid
Ja
Type gegevensverzameling
  • Geaggregeerde gegevens
  • Registratie
Gekoppelde categorieën
  • Gezondheid en ziekte
  • Gezondheidsdeterminanten
  • Omgeving
  • Ziekten en aandoeningen
Geografische dekking
Nederland
Eenheden in de gegevens

Vanaf 2015 alleen nog uitbraken

Methode van gegevensverzameling
Uit registratiegegevens
Type persoon/instelling die de gegevensbron invult
  • Medewerkers GGD-en via applicatie OSIRIS (meldingsplichte micro-organismen)
  • Medewerkers NVWA (ook via de applicatie OSIRIS, alleen niet real-time en met aparte inlog/database dan die van meldingsplichtige ziekten)
Specialisme
Microbiologie en infectieziekten
Sector
Eerste-, tweede- en derdelijnszorg
Instelling of administratieve organisatie die gegevens aanlevert
  • Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)
  • GGD-en
Eerste meetjaar
1991
Meest recente meetjaar
2023
Operationeel
Ja
Frequentie van aanleveren

Jaarlijks

Bijzonderheden

De belangrijkste variabelen zijn: 

Meldingen, aantal zieken, klachten van zieken, incubatietijd, plaats van bereiding, onderzochte monsters, mogelijke ziekteverwekkers en mogelijke oorzaken.
Van de Osiris-vragenlijst die door de GGD-en wordt ingevuld bestaat een 'papieren' versie, maar van de vragenlijst die de NVWA invult bestaat een dergelijke versie niet.

Toelichting eerstelijnszorg:

Iedereen kan een voedselinfectie/uitbraak melden aan de NVWA. Daarnaast moeten voedselgerelateerde uitbraken door laboratoria en artsen, inclusief huisartsen, aan de GGD gemeld worden.

Informatie die geregistreerd wordt
Jaar Aantal Steekproefgrootte Responspercentage Dekkingsgraad
2015 406 meldingen van voedselgerelateerde uitbraken met 1.850 zieken
2016 594 meldingen van voedselgerelateerde uitbraken met 2.731 zieken
2017 666 meldingen van voedselgerelateerde uitbraken met 2.995 zieken
2018 756 meldingen van voedselgerelateerde uitbraken met 2.805 zieken
2019 735 meldingen van voedselgerelateerde uitbraken met 3.058 zieken
2020 559 meldingen van voedselgerelateerde uitbraken met 1.907 zieken
2021 838 meldingen van voedselgerelateerde uitbraken met 3.517 zieken
2022 1.165 meldingen van voedselgerelateerde uitbraken met 4.470 zieken
2023 911 meldingen van voedselgerelateerde uitbraken met 3.500 zieken
Beschikbaarheid gegevens
Ja
Voorwaarden beschikbaarheid

Geen toegang tot primaire gegevens voor derden. Wel is het jaarrapport 'Registratie voedselgerelateerde uitbraken' bij de NVWA en het CIb op te vragen. Voor vragen over de cijfers uit het rapport of achtergrondinformatie kunt u contact opnemen met Ingrid Friesema, contactpersoon van de registratie.

Beschikbaarheid gegevens online
Nee
Contactgegevens publiek

RIVM
Centrum voor Infectieziektenbestrijding (CIb)
Afdeling EPI
Contactpersoon: mw I.H.M. Friesema
Tel.: 088 689 2071 / 06 2965 1372
Email: Ingrid.friesema@rivm.nl
Website RIVM over voedselinfecties

Beschikbare publicaties

Zie de verschillende rapportages:

  • Het rapport uit 2016 op de RIVM-website
  • Het rapport uit 2017 op de RIVM-website
  • Het rapport over 2006-2017 op de RIVM-website
  • Het rapport uit 2018-2019 op de RIVM-website
  • Het rapport uit 2020 op de RIVM-website
  • Het rapport uit 2021 op de RIVM-website
  • Het rapport over 2022 op de RIVM-website
  • Het rapport over 2023 op de RIVM-website
Afnemers/gebruikers
  • EU: European Food Safety Authority (EFSA)
  • Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)
  • Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
  • Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)
Producten die de gegevensbron gebruiken
  • Beleidsadviezen
  • Website VZinfo.nl
Verwachte wijzigingen

Geen

Belangrijke wijzigingen in het verleden

De criteria voor registratie van meldingen in Osiris door de NVWA is in 2015 gewijzigd.

• In de periode 2006-2014 werden alle (niet-anonieme) meldingen doorgegeven waarbij voldoende informatie was geleverd om een onderzoek in te stellen en waarbij monstername had plaatsgevonden, ook als het om een enkel ziektegeval ging.

• Vanaf 2015 is dit veranderd in alle niet-anonieme meldingen van uitbraken (dat wil zeggen twee of meer zieken), ongeacht of er monsters waren genomen.