Naam
Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study-3
Afkorting
NEMESIS-3
Beschrijving

NEMESIS-3 is een longitudinale studie naar de psychische gezondheid van de Nederlandse algemene bevolking en veranderingen daarin.

NEMESIS-3 is gebaseerd op een gestratificeerde willekeurige steekproef van personen in de leeftijd van 18 tot en met 75 jaar.

NEMESIS-3 bestaat uit mondelinge interviews van ongeveer anderhalf uur bij de respondent thuis. Daarin wordt een klinisch interview (de CIDI 3.0) en een aanvullende vragenlijst afgenomen. De CIDI vraagt naar symptomen van psychische aandoeningen en naar de last die mensen daarvan ondervinden. 

De eerste meting van NEMESIS-3 werd uitgevoerd van november 2019 tot en met maart 2022. Dit was dus zowel vóór als tijdens de coronapandemie. Hierbij zijn 6.194 personen geïnterviewd.

De tweede meting van NEMESIS-3 is in januari 2023 gestart en duurt tot december 2024. Daarin worden dezelfde respondenten een tweede keer geïnterviewd.

Gebruiksdoel

Doel is het actualiseren en vernieuwen van epidemiologische gegevens over de algemene bevolking wat betreft de prevalentie (vóórkomen), incidentie (nieuw ontstaan) en het beloop van psychische aandoeningen, inclusief stoornissen door het gebruik van alcohol of drugs. Ook risico-indicatoren en de gevolgen van psychische aandoeningen in termen van functioneren en gebruik van zorg worden onderzocht. Daarnaast worden trends in de tijd in het vóórkomen van psychische aandoeningen bestudeerd.

Operationeel
Ja
Contactgegevens publiek

Trimbos-instituut
Contactpersoon: Mw. dr. M. ten Have
Tel.: 030 295 9281
E-mail: info@trimbos.nl
Website: NEMESIS (trimbos.nl)

Beheerder gegevensbron
Trimbos-instituut
Eigenaar gegevensbron
Trimbos-instituut
Actualisatiedatum
04-01-2024
Wettelijke verplichting
Nee
Type verplichting
Vrijwillig
Opdrachtgever(s)
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
Belangrijkste financier(s)
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
Financier is overheid
Ja
Type gegevensverzameling
  • Longitudinale studie
  • Bevolkingsstudie
Gekoppelde categorieën
  • Bevolking
  • Functioneren en kwaliteit van leven
  • Geestelijke gezondheidszorg
  • Gezondheid en ziekte
  • Gezondheidsgedrag of leefstijl
  • Omgeving
  • Persoonsgebonden factoren
  • Preventie gericht op ziekten en aandoeningen
  • Sociaaleconomische factoren
  • Sterfte, levensverwachting en DALY's
  • Ziekten en aandoeningen
  • Zorg
Gekoppelde trefwoorden
  • ADHD
  • Alcohol
  • Angst
  • Depressie
  • Drugs
  • Psychische gezondheid
Geografische dekking
Nederland
Eenheden in de gegevens

Zie de Samenvatting (trimbos.nl) van de methodeparagraaf op de NEMESIS-3 website om meer te lezen over het klinisch instrument dat is gebruikt alsook de inhoud van de aanvullende vragenlijst.

Methode van gegevensverzameling
Mondelinge interviews (zie ook Veldwerk (trimbos.nl))
Type persoon/instelling die de gegevensbron invult

Volwassenen

Specialisme
GGZ
Sector
  • Eerstelijnszorg
  • Tweedelijnszorg
Eerste meetjaar
2019
Meest recente meetjaar
2022
Operationeel
Ja
Bijzonderheden

Soort gegevensverzameling:

NEMESIS-3 bestaat uit een representatieve groep volwassenen uit de bevolking die meerdere jaren worden gevolgd. Hierin zitten gezonde personen alsmede patiënten.

De belangrijkste variabelen zijn: 

Doelgroep is de algemene bevolking van 18-75 jaar bij aanvang van de studie (2019-2022). Er wordt informatie verzameld over gezondheid: psychische gezondheid, lichamelijke gezondheid, gezondheidsgedragingen of leefstijlen, aard en omvang van het middelengebruik. Over middelengebruik: problematisch gebruik, hulpvraag en hulpbehoefte, diagnostiek, behandeling, gebruikerscarrières. Over leefomgeving, milieu en arbeid: kwaliteit van leven voor wonen, werk, inkomen en sociale relaties, algemeen functioneren en gebruik van zorg. Over zorg vanwege psychische problemen: onvervulde zorgbehoeften, per voorziening in eerstelijns- en tweedelijnszorg de aantallen contacten en waardering van de hulp.

Informatie die geregistreerd wordt, zie: NEMESIS (trimbos.nl)

Beschikbaarheid gegevens
Ja
Voorwaarden beschikbaarheid

Het gebruik van NEMESIS data is onder voorwaarden mogelijk voor onderzoekers van organisaties buiten het Trimbos-instituut. Ook is het mogelijk een verzoek in te dienen voor informatie over bepaalde vragen of onderwerpen. Voor meer achtergrondinformatie over de studie kan contact worden opgenomen met de projectleider, mevr. dr. M. ten Have.

Beschikbaarheid gegevens online
Ja

NEMESIS (trimbos.nl)

Contactgegevens publiek

Trimbos-instituut
Contactpersoon: Mw. dr. M. ten Have
Tel.: 030 295 9281
E-mail: info@trimbos.nl
Website: NEMESIS (trimbos.nl)

Beschikbare publicaties

De eerste twee Engelstalige publicaties over NEMESIS-3 zijn gepubliceerd of verschijnen binnenkort, zie Publicaties (trimbos.nl):

Have M. ten, Tuithof M., Dorsselaer S. van, Schouten F., Graaf R. de. Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study-3 (NEMESIS-3): Objectives, methods and baseline characteristics of the sample. International Journal of Methods in Psychiatric Research. 2023; e1942. doi:10.1002/mpr.1942.

Have M. ten, Tuithof M., Dorsselaer S. van, Schouten F., Luik A. I., Graaf R. de. Prevalence and trends of common mental disorders from 2007-2009 to 2019-2022: results from the Netherlands Mental Health Survey and Incidence Studies (NEMESIS), including comparison of prevalence rates before vs. during the COVID-19 pandemic. World Psychiatry. 2023;22(2):275-285. doi:10.1002/wps.21087.

Afnemers/gebruikers
  • Diverse nationale onderzoeksinstituten
  • Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
  • Overheid
  • Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
  • Universiteiten
Producten die de gegevensbron gebruiken
  • Beleid VWS
  • Volksgezondheid Toekomstverkenningen (VTV), RIVM
  • Website De Staat van de Volksgezondheid en Zorg
  • Website VZinfo.nl
Verwachte wijzigingen

In overleg met vertegenwoordigers van het GGZ veld, onderzoeksinstituten en universiteiten worden bij elke meting de onderwerpen en vragen van de aanvullende vragenlijst vastgesteld.

Belangrijke wijzigingen in het verleden

NEMESIS-3 is een uitbreiding van NEMESIS-2, onder andere omdat ook 65-75 jarigen bij aanvang in de studie werden betrokken, en zowel DSM-IV als DSM-5 psychische aandoeningen (stemmingsstoornissen, angststoornissen, middelenstoornissen) kunnen worden bepaald.  

Voorgaande bron
NEMESIS-3 is een replicatie en uitbreiding van NEMESIS-2 (zie hierboven)