Naam
Biobank Neuromusculaire ziekten van het UMC Utrecht
Afkorting
NMZ Biobank
Beschrijving

De Biobank Neuromusculaire ziekte is de opvolger van de PAN studie (Prospectieve ALS Studie Nederland) waarbij sinds 2006 medische gegevens, gevalideerde vragenlijsten, cognitieve tests en bloed worden verzameld en opgeslagen.

De verzamelde data uit de PAN studie zijn overgenomen in de NMZ Biobank.

De gegevens worden verzameld van patiënten die zijn verwezen naar de MND poli in het UMC Utrecht, van alle patiënten in Nederland met Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS), Primaire Laterale Sclerose (PLS), Progressieve spinale musculaire atrofie (PSMA), Segmentale-, distale- en focale SMA en Pseudo Bulbaire Parese (PBP), van gematchte controlepersonen en sinds 2023 ook van bepaalde familieleden van MND patiënten. Het gaat daarbij om familieleden van patiënten waarbij ALS vaker in de familie voorkomt en van familieleden van patiënten waarbij een (verre) relatie gevonden is met een andere patiënt met ALS. 

Gebruiksdoel

Het vinden van genetische- en omgevingsrisicofactoren voor het ontstaan en het beloop van Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS), Primaire Laterale Sclerose (PLS) en Progressieve spinale musculaire atrofie (PSMA) en aanverwante ziekten.

Operationeel
Ja
Contactgegevens publiek

Organisatie/instelling: UMC Utrecht, ALS Centrum Nederland
Naam contactpersoon: Prof. L.H. van den Berg
Adres: Heidelberglaan 100
Postcode/plaats: 3584 CX Utrecht
Telefoon: 088 755 7939
E-mail: M.G.Ram@umcutrecht.nl
Website ALS-onderzoek

Brondata beschikbaar

Vragenlijsten zijn in samenwerkingsverband beschikbaar.

Open data beschikbaar

Niet beschikbaar

Beheerder gegevensbron
ALS centrum Nederland, UMC Utrecht, divisie Hersenen
Eigenaar gegevensbron
ALS centrum Nederland, UMC Utrecht, divisie Hersenen
Actualisatiedatum
01-06-2023
Wettelijke verplichting
Nee
Type verplichting
Vrijwillig
Welke wetten

Er wordt voldaan aan de vigerende wet- en regelgeving zoals de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en het kaderregelement van de toetsingscommissie Biobanken (TCBio) van het UMC Utrecht. 

Opdrachtgever(s)
  • Prof. L.H. van den Berg (UMC Utrecht)
  • Prof. J.H. Veldink (UMC Utrecht)
Belangrijkste financier(s)
Stichting ALS Nederland
Financier is overheid
Nee
Type gegevensverzameling
Biobank
Gekoppelde categorieën
  • Biologische factoren
  • Functioneren en kwaliteit van leven
  • Genealogie
  • Genetica
  • Gezondheidsgedrag of leefstijl
  • Omgeving
  • Persoonsgebonden factoren
  • Sociaaleconomische factoren
  • Sterfte, levensverwachting en DALY's
  • Ziekten en aandoeningen
Geografische dekking
Nederland
Eenheden in de gegevens

Burgers (controlegroep), patiënten en familieleden van patiënten. 

Methode van gegevensverzameling
Medisch dossier, vragenlijsten, cognitieve tests en bloed.
Type persoon/instelling die de gegevensbron invult

Gegevens worden aangeleverd door de deelnemer zelf en door de  huisartsen(praktijken) en ziekenhuizen van de patiënten die deelnemen aan de biobank.

Specialisme
Neurologie
Sector
Tweede- en derdelijnszorg
Instelling of administratieve organisatie die gegevens aanlevert

Belast met het invullen van de gegevens zijn burgers, patiënten en familieleden van patiënten, huisartsen en ziekenhuizen.

Eerste meetjaar
2006
Meest recente meetjaar
2023
Operationeel
Ja
Frequentie van aanleveren

Dagelijks

Bijzonderheden

Methode onderzoek:

  • Afnemen van gestructureerde vragenlijsten bij patiënten, controle personen en familieleden van patiënten.
  • Afnemen van cognitieve tests bij patiënten, controle personen en familieleden van patiënten.
  • Eenmalige bloedafname bij patiënten, controle personen en familieleden van patiënten.
  • Opvragen van medische brieven via de neurologen van patiënten.
  • Raadplegen Basisregistratie Personen (voorheen Gemeentelijke Basis Administratie) voor overleving van patiënten.

 

De belangrijkste variabelen zijn:

  • Demografische gegevens
  • Diagnostische gegevens
  • Woonplaats historie
  • Medische voorgeschiedenis
  • Alcoholgebruik en roken
  • Dagelijkse voedingsinname
  • Hormonen
  • Medicijngebruik
  • Trauma’s en letsels
  • Levensloop inspanningen: sporten en hobby’s
  • Levensloop beroepen
  • Familie ziektegeschiedenis
  • Genealogie
Informatie die geregistreerd wordt
Jaar Aantal Steekproefgrootte Responspercentage Dekkingsgraad
2015 De registratie omvat ongeveer 4.000 patiënten en 4.200 controlepersonen. De omvang is ongeveer 8.200 personen. 80%
2017 De registratie omvat ongeveer 5.500 patiënten en 4.600 controlepersonen De omvang is ongeveer 10.100 personen 75%
2018 De registratie omvat ongeveer 6.200 patiënten en 5.000 controlepersonen De omvang is ongeveer 11.200 personen De verwachting is 70-75%
2023 De registratie omvat ongeveer 8.400 patiënten en 6.100 controlepersonen De omvang is ongeveer 14.500 personen IC tov van geregistreerde MND patienten: 65% Retour Vragenlijsten PT tov IC PT: 55% Retour Vragenlijsten CP tov IC CP: 90%
Beschikbaarheid gegevens
Ja
Voorwaarden beschikbaarheid

In samenwerkingsverband. Anoniem gebruik en goedkeuring door middel van een uitgiftetoets van de toetsingscommissie Biobanken (TCBio) van het UMC Utrecht. 

Beschikbaarheid gegevens online
Nee
Contactgegevens publiek

Organisatie/instelling: UMC Utrecht, ALS Centrum Nederland
Naam contactpersoon: Prof. L.H. van den Berg
Adres: Heidelberglaan 100
Postcode/plaats: 3584 CX Utrecht
Telefoon: 088 755 7939
E-mail: M.G.Ram@umcutrecht.nl
Website ALS-onderzoek

Beschikbare publicaties

Periodiek (halfjaarlijks) verschijnen publicaties en/of rapportages. Zie de website van het ALS Centrum: http://www.als-centrum.nl/themas/onderzoek/resultaten_en_publicaties/

Afnemers/gebruikers
ALS centrum Nederland, UMC Utrecht, divisie Hersenen
Belangrijke wijzigingen in het verleden

De Prospectieve ALS studie Nederland (PAN) is in januari 2020 verder gegaan als Biobank Neuromusculaire ziekten. Daarnaast is het verzamelen van gegevens van familieleden van patiënten met familiaire ALS en familieleden van patiënten met een verre relatie met een andere ALS patiënt in 2023 toegevoegd. 

Voorgaande bron
Prospectieve ALS Studie Nederland (PAN)